అర్ధనారీశ్వరాష్టకం - తాత్పర్యము

అర్ధనారీశ్వర రూపమైన శివ పార్వతులను స్తుతిస్తూ ఆదిశంకరులు ఈ స్తోత్రాన్ని రచించారు. ప్రకృతీ పురుష రూపమైన ఈ దేహాకృతిలో సున్నితమైన స్త్రీ తత్త్వానికి, దృఢమైన పురుష తత్త్వానికి ఆయా లక్షణాలను ఆపాదిస్తూ, వర్ణిస్తూ ఈ స్తోత్ర రచన జరిగింది. స్తోత్రము, తాత్పర్యము మీ కోసం. యూట్యూబ్ శ్రవణం బాలు గారి గళంలో.

అర్ధనారీశ్వర తత్త్వము - మనోహర చిత్రము

చాంపేయ గౌరార్ధ శరీరికాయై
కర్పూర గౌరార్ధ శరీరకాయ
ధమ్మిల్లకాయై చ జటాధరాయ
నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

కస్తూరికా కుంకుమ చర్చితాయై
చితారజహ్పుంజ విచర్చితాయ
కృతస్మరాయై వికృతస్మరాయ
నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

ఝణత్ భణత్ కంకణ నూపురాయై
పాదాబ్జ రాజత్ఫణి నూపురాయ
హేమాంగదాయై భుజగాంగదాయ
నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

విశాల నీలోత్పల లోచనాయై
వికాసి పంకేరుహ లోచనాయ
సమేక్షణాయై విసమేక్షణాయ
నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

మందారమాలా కలితా లతాయై
కపాలమాలాంకిత కంధరాయ
దివ్యాంబరాయై చ దిగంబరాయ
నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

అంబోధర శ్యామల కుంతలాయై
తటిప్రభా తామ్ర జటాధరాయ
నిరీశ్వరాయై నిఖిలేశ్వరాయ
నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

ప్రపంచ సృష్ట్యున్ముఖ లాస్యకాయై
సమస్త సంహారక తాండవాయ
జగజ్జనన్యై జగదేక పిత్రే
నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

ప్రదీప్త రత్నోజ్వల కుండలాయై
స్ఫురన్మహా పన్నగ భూషణాయ
శివాన్వితాయై చ శివాన్వితాయ
నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

యేతత్పఠేదష్టకమిష్టదం యో
భక్త్యాఽసమాన్యో భువి దీర్ఘజీవి
ప్రాప్నోతి సౌభాగ్యమనంతకాలం
భూయాత్ సదా తస్య సమస్త సిద్ధిః

తాత్పర్యము: 

కరిగించిన బంగారము వంటి మేని ఛాయ, అందమైన జడగా అల్లబడిన జుట్టు కలిగిన దేవికి, వెలుగుతున్న కర్పూరం వంటి మేని ఛాయ, జటా ఝూటములు కలిగిన దేవునకు - అర్థనారీశ్వర రూపములో ఉన్న ఆ పార్వతీ పరమేశ్వరులకు నా నమస్కారములు. 

చందన, కుంకుమ లేపిత శరీరము కలిగిన దేవికి, చితా భస్మలేపితమైన శరీరము కలిగిన దేవునకు, సౌందర్యముతో ప్రేమను వెదజల్లే దేవికి, మన్మథుని జంపిన దేవునకు - అర్థనారీశ్వర రూపములో ఉన్న ఆ పార్వతీ పరమేశ్వరులకు నా నమస్కారములు. 

మృదు మంజీర రావము పలికే కాలి యందెలు, బంగారు ఆభరణములు కలిగిన దేవికి, సర్పములు కాలికి యందెలుగా, దేహాభారణములుగా కలిగిన దేవునికి - అర్థనారీశ్వర రూపములో ఉన్న ఆ పార్వతీ పరమేశ్వరులకు నా నమస్కారములు.

నీలి కలువల వలె విశాలమైన నేత్రములు రెండు కలిగిన దేవికి, పూర్తిగా వికసించిన కలువ వంటి కనులు కలిగి త్రినేత్రుడైన దేవునికి - అర్థనారీశ్వర రూపములో ఉన్న ఆ పార్వతీ పరమేశ్వరులకు నా నమస్కారములు. 

మందారము మొదలగు దేవ పుష్పముల మాల, పట్టు వస్త్రములు ధరించిన దేవికి, కపాలమాల, దిక్కులే అంబరములు గా కలిగిన దేవునికి - అర్థనారీశ్వర రూపములో ఉన్న ఆ పార్వతీ పరమేశ్వరులకు నా నమస్కారములు. 

కారు మేఘముల వంటి కురులు, గిరిరాణి అయిన దేవికి, రాగి రంగులో మెరుపులా వంటి జటా ఝూటములు కలిగిన, అన్నిటికీ ఈశ్వరుడు అయిన దేవునికి - అర్థనారీశ్వర రూపములో ఉన్న ఆ పార్వతీ పరమేశ్వరులకు నా నమస్కారములు. 

తన నాట్యముచే ప్రపంచాన్ని సృష్టించే, జగజ్జనని అయిన దేవికి, తన నాట్యముచే ప్రపంచ నాశనము చేసే, జగత్ పితయైన దేవునికి - అర్థనారీశ్వర రూపములో ఉన్న ఆ పార్వతీ పరమేశ్వరులకు నా నమస్కారములు. 

రత్నములచే పొదగబడిన చెవి ఆభరణములు కలిగిన, శివునిలో ఏకమైన దేవికి, సర్పములే సకల ఆభరణములుగా కలిగిన, శివానిలో ఏకమైన దేవునికి - అర్థనారీశ్వర రూపములో ఉన్న ఆ పార్వతీ పరమేశ్వరులకు నా నమస్కారములు. 

ఫల శృతి:

ఈ అష్టకాన్ని పఠనం చేసిన వారికి అసామాన్యమైన జీవనం, దీర్ఘాయుష్షు, సమస్త సౌభాగ్యాలు, సంపదలు కలుగును.